Geboren en getogen in Friesland, maar nu alweer een hele tijd woonachtig in het rivierenland van Gelderland. Gerrit Zeldenrust is ongeveer 28 jaar geleden begonnen met het beschermen van weidevogels. Eerst in de Tielerwaard west, maar inmiddels al in meerdere gebieden bij agrarische natuurvereniging Tieler- en Culemborger waarden (VANL-TCW). “Het is prachtig om de weidevogels, nesten en kuikens waar te nemen, daar geniet ik van.” Wel hebben we eigenlijk meer vrijwilligers nodig om de percelen te controleren op nesten, laat Gerrit weten.
“Het is prachtig om de weidevogels, nesten en kuikens waar te nemen, daar geniet ik van.”
Weidevogelwerkgroep
De weidevogelwerkgroep is dus bijna 30 jaar geleden al opgericht. De eerste jaren meldden veel vrijwilligers zich aan en kwamen er meer weidevogelgebieden bij binnen het werkgebied van TCW. Op een gegeven moment werd het gebied te groot, dus nu zijn de telgebieden opgesplitst en zijn verschillende groepjes verantwoordelijk voor een deelgebied. In het hele gebied van TCW zijn ca. 70 vrijwilligers actief waarvan 24 in de werkgroep waar Gerrit al een hele poos coördinator van is. Zelf is hij in het voorjaar bijna dagelijks op pad, soms met een groepje maar ook alleen. Het contact met de boeren is goed, iedereen in de omgeving kent Gerrit wel. Regelmatig probeert hij bij de boeren langs te gaan voor een praatje. Als ze iets zien in het veld of vragen hebben, weten de boeren de vrijwilligers goed te vinden. “Het is fijn als de vrijwilligers in de buurt wonen, zo zijn ze snel in het veld als er iets is”, vertelt Gerrit.
“Het enthousiasme van de weidevogelwerkgroep is heel positief.”
Ontwikkeling Rumptse veld
Het Rumptse veld was nog geen weidevogelgebied met specifiek beheer, maar er zaten wel altijd al grutto’s. Daarom is ook in het Rumptse veld gestart met ANLb beheer. Eerst een jaar met alleen vergoedingen per nest (het zogenaamde Legselbeheer op gras- of bouwland), maar nu ook met beheer voor de ANLb-periode (t/m 2028). Hierbij gaan 15 deelnemers een mozaïek beheren met plasdras, kruidenrijk grasland, grasland met rustperiode en legselbeheer op gras- en bouwland. Ook wordt ruige mest uitgereden.
Om de doorontwikkeling van het weidevogelgebied Rumptse veld in goede banen te leiden heeft Collectief Rivierenland een traject opgestart. Het ultieme doel is om het enthousiasme en de positieve betrokkenheid onder de deelnemers en vrijwilligers te vergroten zodat de weidevogels daarvan zullen profiteren.
Het collectief ziet kansen om het mozaïek in het Rumptse veld te versterken.
Het gebied heeft een groot aaneengesloten oppervlak wat gunstig is. Wat nog verder ontwikkeld kan worden is de oppervlakte plasdras, geschikt kuikenbiotoop naast de plasdras, kruidenrijk grasland en optimaal last-minute beheer. Samen met de betrokken deelnemers en de weidevogelvrijwilligers wil het collectief dit realiseren.
Door middel van kennisdeling en het opstellen van bedrijfsnatuurplannen wordt hiermee aan de slag gegaan. Kennisdeling geeft deelnemers en vrijwilligers inzicht en handvatten om weidevogelbeheer in een effectieve samenwerking uit te voeren. Bedrijfsnatuurplannen geven deelnemers inzicht in de mogelijkheden en kansen van weidevogelbeheer voor hun eigen bedrijf. Eind 2024 worden de bedrijfsnatuurplannen opgesteld. Daarna volgen een aantal bijeenkomsten met de deelnemers en de vrijwilligers om samen actie te ondernemen en kennis uit te wisselen.
Bedrijfsnatuurplan voor deelnemers Rumptse veld
Voor boeren die dat willen wordt een bedrijfsnatuurplan uitgewerkt. Hiermee krijgt men inzicht in de mogelijkheden van weidevogelbeheer die passend is in de bedrijfsvoering. Het voorgestelde beheer past binnen de ambities en financiële kaders van het collectief. In het traject wordt inzicht verkregen in het benutten van koppelkansen van weidevogelbeheer voor omgevingspartijen, gemeente, waterschap en provincie. Een multifunctioneel plan dus!
Volgens vrijwilligerscoördinator Gerrit zijn zeker ca. 7 à 8 boeren enthousiast om mozaïekbeheer toe te passen. We hopen dat de weidevogels profiteren van de uitvoering van de voorstellen in de bedrijfsnatuurplannen.
Resultaten weidevogelbeheer
Door de jaren heen constateert Gerrit dat in de meeste gebieden de populatie weidevogels stabiliseert, maar niet groeit. De resultaten in het Rumptse veld zijn dit jaar niet zo goed. Dat is o.a. te wijten aan de erg natte winter en voorjaarsperiode. We zien dat het gras blijft doorgroeien in de warmere winters waardoor het gras al behoorlijk lang is in het voorjaar. Het is moeilijker voor de vrijwilligers om de nesten te spotten in het grasland en moeilijker voor de gruttokuikens om doorheen te waden. Wat en wanneer de boeren zaaien op het bouwland is van invloed of de kievit daar kuikens groot kan brengen.
In het Rumptse veld zijn met de BTS telling in de 1e ronde 11 gruttoparen geteld, waarvan er 7 alarmeerde en dus kuikens hadden. Tijdens de 2e telling waren er 3 grutto gezinnen (alarmerende grutto paren), 1 grutto paar en 7 losse grutto’s aanwezig.
Wensen voor het gebied
Wat zou Gerrit graag nog willen zien in het Rumptse veld? Meer plasdras (in de vorm van greppels) en kruidenrijk grasland eromheen en meer bloemrijke stukken. Meer extensief beheer en een maaibeheer aangepast aan de weidevogels. En juist minder legselbeheer op bouwland als blijkt dat de kievit er niet zit. Zo kunnen we een optimaal leefgebied creëren voor de weidevogels in dit mooie gebied.
Meer vrijwilligers nodig!
Met het Rumptse veld hebben de vrijwilligers een gebied erbij om nesten te beschermen. “Eigenlijk hebben we niet genoeg vrijwilligers om in alle gebieden te lopen”, vertelt Gerrit. “Dus zoeken we naar manieren om meer vrijwilligers bij de club te krijgen.” Maar dat valt nog niet mee. Gelukkig is ook de drone beschikbaar om nesten te lokaliseren.
“We hebben meer vrijwilligers nodig om de percelen te controleren op nesten.”
Wil je de weidevogels helpen en vrijwilliger worden door in het weidevogelseizoen een dagdeel per week het veld in te gaan, meld je dan aan door een mail te sturen naar info@collectiefrivierenland.nl